Một vi chất dinh dưỡng quan trọng không thể thiếu cho sức khỏe của bà bầu và thai nhi. Không chỉ hỗ trợ cho sự phát triển về hình thái, chức năng và sự nguyên vẹn của mắt, vitamin A còn có tác dụng toàn thân, đặc biệt đối với một số cơ quan chuyên biệt và sự phát triển xương của thai nhi. Việc thiếu Vitamin A ở phụ nữ mang thai là nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương giác mạc ở thai nhi, nguy cơ dẫn đến mù vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời. Tình trạng thiếu hụt Vitamin A khi mang thai có thẻ gặp ở hầu hết bà bầu, tình trạng này thậm chí còn phổ biến ở các nước đang phát triển.
1/ Vì sao cần bổ sung Vitamin A?
– Vitamin A tham gia vào chức năng thị giác: Giúp tăng khả năng nhìn thấy trong điều kiện ánh sáng yếu. Vitamin A cần thiết trong việc chuyển đổi ánh sáng chiếu vào mắt thành tín hiệu để gửi đến não. Tránh được các bệnh về mắt khác như quáng gà, giảm thị lực,…- Bảo vệ toàn vẹn các biểu mô giác mạc, biểu mô dưới da, khí quản, các tuyến nước bọt, ruột non, tinh hoàn…
– Bổ sung đủ vitamin A giúp tránh được tình trạng sản xuất các niêm dịch giảm khiến da bị khô và xuất hiện sừng hóa. Biểu hiện này thường thấy ở mắt rõ nhất, lúc đầu là khô kết mạc sau là tổn thương đến giác mạc. Khi các tế bào biểu mô bị tổn thương kết hợp với sự giảm sút sức đề kháng tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và viêm nhiễm xảy ra.
– Vitamin A còn được sử dụng đề điều trị mụn trứng cá nặng, do có tác dụng ngăn ngừa viêm nhiễm và bảo vệ biểu mô ở da.
– Tăng cường miễn dịch, tham gia tích cực vào sức chống chịu bệnh tật của con người.
– Tham gia vào việc sản xuất và thúc đẩy chức năng của các tế bào bạch cầu, giúp bắt giữ và loại bỏ vi khuẩn và các mầm bệnh khác khỏi máu. Giảm khả năng mắc các bệnh nhiễm trùng và giúp tăng cường phục hồi khi bị đau ốm
– Vitamin A rất cần thiết trong việc duy trì hệ thống sinh sản khỏe mạnh ở cả nam và nữ. Thiếu vitamin A sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của tinh trùng có thể dẫn đến vô sinh ở nam giới, còn ở nữ giới sụ thiếu hụt vitamin này có thể làm giảm chất lượng trứng và ảnh hường đến sự làm tổ của trứng trong tử cung.
– Ở phụ nữ mang thai, vitamin A cũng tham gia vào sự tăng trưởng và phát triển của nhiều cơ quan và cấu trúc chính của thai nhi, bao gồm khung xương, hệ thần kinh, tim, thận, mắt, phổi và tuyến tụy.Với phụ nữ mang thai cần lưu ý đặc biệt đến liều lượng bổ sung cũng như ăn quá nhiều thực phẩm có chứa nhiều vitamin A như pa-te, gan. Điều này có thể ảnh hưởng đến thai nhi như gây di tật bẩm sinh.
– Chống lão hóa: Vitamin A giúp làm chậm quá trình lão hóa bằng cách ngăn chặn sự phát triển của các gốc tự do. Các tiền chất vitamin A như beta-carotene, alpha-carotene và beta-cryptoxanthin là các carotenoid có đặc tính chống oxy hóa. Carotenoid chống lại các gốc tự do – các phân tử có phản ứng cao có thể gây hại cho cơ thể bạn bằng cách tạo ra stress oxy hóa.
– Chống ung thư: Hoạt động kìm hãm các gốc tự do cũng dẫn tới ngăn chặn được một số bệnh ung thư, tác động tích cực đến sức khỏe bằng cách kiểm soát căng thẳng oxy hóa, tăng cường hệ thống miễn dịch của bạn và bảo vệ chống lại một số bệnh.
2/ Nguy cơ khi bị thiếu hụt Vitamin A
– Các bệnh về mắt như khô mắt, khô giác mạc, nhuyễn giác mạc dẫn đến hậu quả sẹo giác mạc => Có thể bị mù vĩnh viễn
– Thoái hóa, sừng hóa các tế bào biểu mô làm giảm chức năng bảo vệ của cơ thể
– Giảm khả năng miễn dịch, tăng tỷ lệ bệnh tật và tử vong ở trẻ em
– Trẻ chậm lớn, thiếu Vitamin A sớm ảnh hưởng tới phát triển trí tuệ của trẻ khi đến tuổi đi học
3/ Nguy cơ khi cơ thể thừa Vitamin A
Do vitamin A hòa tan trong chất béo, việc đào thải lượng dư thừa đã hấp thụ vào từ ăn uống là khó khăn hơn so với các vitamin hòa tan trong nước. Rất ít khi xảy ra tình trạng dự thừa Vitamin A nếu bổ sung qua thức ăn. Dư thừa thường xảy ra khi bổ sung Vitamin A ở dạng hoạt động bằng thuốc ở liều cao. Vitamin A dư thừa sẽ tích lũy trong cơ thể và gây ra các tác dụng không mong muốn như:
– Các triệu chứng ngộ độc gan
– Biến đổi xương, đau khớp, móng tay dễ gãy
– Thay đổi thị lực, phù gai thị
– Đau đầu, chóng mặt, khó ngủ, mất tập trung, dễ cáu gắt
– Buồn nôn, nôn, mệt mỏi, giảm sự thèm ăn và khó tăng cân
– Biến đổi da: Vàng da, khô, nứt, tăng độ nhạy cảm với ánh sáng mặt trời, bong vảy, sung huyết…- Phồng thóp ở trẻ nhỏ- Sinh con dị tật
4/ Lưu ý khi bổ sung Vitamin A cho cơ thể
– Vitamin A dễ dàng bổ sung từ nguồn thực phẩm và nếu dùng quá liều có thể gây sinh con quái thai cho nên các bác sĩ thường rất thận trọng khi cân nhắc dùng Vitamin A cho bà bầu
– Các chế phẩm bổ sung trực tiếp vitamin A là nguyên nhân dễ gây ngộ độc cao nhất. Vì thế khi sử dụng trực tiếp các chế phẩm vitamin A cần lưu ý bổ sung ở mức vừa đủ theo khuyến cáo
– Không sử dụng đồng thời các loại thuốc như: neomycin, cholestyramin, parafin lỏng làm giảm hấp thu vitamin A
– Các thuốc uống tránh thai có thể làm tăng nồng độ vitamin A trong huyết tương và có tác dụng không thuận lợi cho sự thụ thai
– Những người dùng isotretinoin, retinol, topical tretinoin hoặc roaccutane để điều trị mụn trứng cá nên cẩn thận để không ăn quá nhiều vitamin A, và tránh các loại thuốc bổ sung vitamin A vì sẽ gây ra tác hại như việc sử dụng vitamin A liều cao trong thời gian dài.
– Phụ nữ mang thai không nên tiêu thụ nhiều hơn mức vitamin A được khuyến cáo vì retinol có liên quan đến dị tật thai nhi.
Tầm quan trọng và những nguy hiểm khi thừa hoặc thiếu Vitamin A
(image 1)
Một vi chất dinh dưỡng quan trọng không thể thiếu cho sức khỏe của bà bầu và thai nhi. Không chỉ hỗ trợ cho sự phát triển về hình thái, chức năng và sự nguyên vẹn của mắt, vitamin A còn có tác dụng toàn thân, đặc biệt đối với một số cơ quan chuyên biệt và sự phát triển xương của thai nhi. Việc thiếu Vitamin A ở phụ nữ mang thai là nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương giác mạc ở thai nhi, nguy cơ dẫn đến mù vĩnh viễn nếu không được điều trị kịp thời. Tình trạng thiếu hụt Vitamin A khi mang thai có thẻ gặp ở hầu hết bà bầu, tình trạng này thậm chí còn phổ biến ở các nước đang phát triển.
1/ Vì sao cần bổ sung Vitamin A?
– Vitamin A tham gia vào chức năng thị giác: Giúp tăng khả năng nhìn thấy trong điều kiện ánh sáng yếu. Vitamin A cần thiết trong việc chuyển đổi ánh sáng chiếu vào mắt thành tín hiệu để gửi đến não. Tránh được các bệnh về mắt khác như quáng gà, giảm thị lực,…- Bảo vệ toàn vẹn các biểu mô giác mạc, biểu mô dưới da, khí quản, các tuyến nước bọt, ruột non, tinh hoàn…
– Bổ sung đủ vitamin A giúp tránh được tình trạng sản xuất các niêm dịch giảm khiến da bị khô và xuất hiện sừng hóa. Biểu hiện này thường thấy ở mắt rõ nhất, lúc đầu là khô kết mạc sau là tổn thương đến giác mạc. Khi các tế bào biểu mô bị tổn thương kết hợp với sự giảm sút sức đề kháng tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và viêm nhiễm xảy ra.
– Vitamin A còn được sử dụng đề điều trị mụn trứng cá nặng, do có tác dụng ngăn ngừa viêm nhiễm và bảo vệ biểu mô ở da.
– Tăng cường miễn dịch, tham gia tích cực vào sức chống chịu bệnh tật của con người.
– Tham gia vào việc sản xuất và thúc đẩy chức năng của các tế bào bạch cầu, giúp bắt giữ và loại bỏ vi khuẩn và các mầm bệnh khác khỏi máu. Giảm khả năng mắc các bệnh nhiễm trùng và giúp tăng cường phục hồi khi bị đau ốm
– Vitamin A rất cần thiết trong việc duy trì hệ thống sinh sản khỏe mạnh ở cả nam và nữ. Thiếu vitamin A sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của tinh trùng có thể dẫn đến vô sinh ở nam giới, còn ở nữ giới sụ thiếu hụt vitamin này có thể làm giảm chất lượng trứng và ảnh hường đến sự làm tổ của trứng trong tử cung.
– Ở phụ nữ mang thai, vitamin A cũng tham gia vào sự tăng trưởng và phát triển của nhiều cơ quan và cấu trúc chính của thai nhi, bao gồm khung xương, hệ thần kinh, tim, thận, mắt, phổi và tuyến tụy.Với phụ nữ mang thai cần lưu ý đặc biệt đến liều lượng bổ sung cũng như ăn quá nhiều thực phẩm có chứa nhiều vitamin A như pa-te, gan. Điều này có thể ảnh hưởng đến thai nhi như gây di tật bẩm sinh.
– Chống lão hóa: Vitamin A giúp làm chậm quá trình lão hóa bằng cách ngăn chặn sự phát triển của các gốc tự do. Các tiền chất vitamin A như beta-carotene, alpha-carotene và beta-cryptoxanthin là các carotenoid có đặc tính chống oxy hóa. Carotenoid chống lại các gốc tự do – các phân tử có phản ứng cao có thể gây hại cho cơ thể bạn bằng cách tạo ra stress oxy hóa.
– Chống ung thư: Hoạt động kìm hãm các gốc tự do cũng dẫn tới ngăn chặn được một số bệnh ung thư, tác động tích cực đến sức khỏe bằng cách kiểm soát căng thẳng oxy hóa, tăng cường hệ thống miễn dịch của bạn và bảo vệ chống lại một số bệnh.
2/ Nguy cơ khi bị thiếu hụt Vitamin A
– Các bệnh về mắt như khô mắt, khô giác mạc, nhuyễn giác mạc dẫn đến hậu quả sẹo giác mạc => Có thể bị mù vĩnh viễn
– Thoái hóa, sừng hóa các tế bào biểu mô làm giảm chức năng bảo vệ của cơ thể
– Giảm khả năng miễn dịch, tăng tỷ lệ bệnh tật và tử vong ở trẻ em
– Trẻ chậm lớn, thiếu Vitamin A sớm ảnh hưởng tới phát triển trí tuệ của trẻ khi đến tuổi đi học
3/ Nguy cơ khi cơ thể thừa Vitamin A
Do vitamin A hòa tan trong chất béo, việc đào thải lượng dư thừa đã hấp thụ vào từ ăn uống là khó khăn hơn so với các vitamin hòa tan trong nước. Rất ít khi xảy ra tình trạng dự thừa Vitamin A nếu bổ sung qua thức ăn. Dư thừa thường xảy ra khi bổ sung Vitamin A ở dạng hoạt động bằng thuốc ở liều cao. Vitamin A dư thừa sẽ tích lũy trong cơ thể và gây ra các tác dụng không mong muốn như:
– Các triệu chứng ngộ độc gan
– Biến đổi xương, đau khớp, móng tay dễ gãy
– Thay đổi thị lực, phù gai thị
– Đau đầu, chóng mặt, khó ngủ, mất tập trung, dễ cáu gắt
– Buồn nôn, nôn, mệt mỏi, giảm sự thèm ăn và khó tăng cân
– Biến đổi da: Vàng da, khô, nứt, tăng độ nhạy cảm với ánh sáng mặt trời, bong vảy, sung huyết…- Phồng thóp ở trẻ nhỏ- Sinh con dị tật
4/ Lưu ý khi bổ sung Vitamin A cho cơ thể
– Vitamin A dễ dàng bổ sung từ nguồn thực phẩm và nếu dùng quá liều có thể gây sinh con quái thai cho nên các bác sĩ thường rất thận trọng khi cân nhắc dùng Vitamin A cho bà bầu
– Các chế phẩm bổ sung trực tiếp vitamin A là nguyên nhân dễ gây ngộ độc cao nhất. Vì thế khi sử dụng trực tiếp các chế phẩm vitamin A cần lưu ý bổ sung ở mức vừa đủ theo khuyến cáo
– Không sử dụng đồng thời các loại thuốc như: neomycin, cholestyramin, parafin lỏng làm giảm hấp thu vitamin A
– Các thuốc uống tránh thai có thể làm tăng nồng độ vitamin A trong huyết tương và có tác dụng không thuận lợi cho sự thụ thai
– Những người dùng isotretinoin, retinol, topical tretinoin hoặc roaccutane để điều trị mụn trứng cá nên cẩn thận để không ăn quá nhiều vitamin A, và tránh các loại thuốc bổ sung vitamin A vì sẽ gây ra tác hại như việc sử dụng vitamin A liều cao trong thời gian dài.
– Phụ nữ mang thai không nên tiêu thụ nhiều hơn mức vitamin A được khuyến cáo vì retinol có liên quan đến dị tật thai nhi.
