HIỂU ĐÚNG VỀ DA KỀ DA SAU SINH
Tiếp xúc da kề da là phương pháp khoa học mà theo đó trẻ sơ sinh được đặt trần trực tiếp không mặc quần áo lên trên người hoặc bụng của mẹ. Mặt, ngực, bụng và chân của me bé sẽ áp sát vào người mẹ, không có khoảng trống và trên mình bé sẽ được đặp một tấm chăn ấm. Phương pháp này được Tổ chức Y tế Thế giới WHO đặc biệt khuyến khích cho tất cả trẻ sơ sinh, ngay cả khi trẻ đã đủ tháng và mạnh khỏe chứ không chỉ riêng mình trẻ sinh non.
Tiếp xúc da kề da là đặt bé không mặc quần áo nằm trên ngực hoặc bụng trần của mẹ. Mặt, ngực, bụng và chân của bé được áp sát người mẹ, không có khoảng cách, cho đầu bé nghiêng một bên áp sát vào lòng mẹ. Biện pháp này cần thực hiện liên tục trong vòng ít nhất 1h ngay sau sinh và lặp đi lặp lại càng nhiều càng tốt trong thời gian những tuần đầu sau sinh. Trẻ cũng có thể được da kề da với bố sau khi đã được kề da lần đầu tiên với mẹ. Đối với sinh mổ, tiếp xúc da kề da cũng cần được thực hiện khi mẹ mẹ tỉnh táo, ổn định sức khỏe.
LỢI ÍCH CỦA VIỆC DA KỀ DA SAU SINH
1. Đối với em bé:
- Ổn định thân nhiệt, nhịp tim, nhịp thở và đường huyết: Duy trì nhiệt độ cơ thể là điều hết sức cần thiết đối với trẻ sơ sinh. Bởi sự chuyển tiếp từ môi trường ấm áp trong tử cung ra môi trường ngoài lạnh hơn sẽ khiến trẻ dễ bị nhiễm lạnh. Trong khi đó, ngực của mẹ ấm hơn nhiều so với các vị trí khác trên cơ thể nên chỉ cần da kề da với mẹ, ngực mẹ sẽ tự điều chỉnh để làm ấm hay làm mát tùy theo nhu cầu của trẻ, từ đó giúp trẻ học cách tự điều chỉnh, giữ ổn định các chỉ số sinh chọn cơ bản như nhịp tim, nhịp thở, huyết áp và đường máu.
- Giảm khóc: Kết quả nghiên cứu da kề da đã chỉ ra rằng chỉ với 20 phút thực hiện da kề da giữa mẹ và bé, nồng độ cortisol trong cơ thể bé sẽ giảm đáng kể, nhờ đó bé sẽ đỡ đau và nhanh chóng hồi phục sức khỏe.
- Bảo vệ bé khỏi tác hại của việc tách khỏi mẹ: Nghiên cứu cho thấy nếu trẻ bị cách ly khỏi mẹ sẽ có số lần khóc nhiều gấp 10 lần và thời gian khóc dài hơn 40 lần so với trẻ được thực hiện da áp da với mẹ. Những cơn khóc ngặt nghẽo thường không tốt cho trẻ sơ sinh và có thể ảnh hưởng đến chức năng phổi, làm tăng áp lực nội sọ, tăng hoocmon gây stress, thậm chí ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển cảm xúc sau này của trẻ. Chính vì vậy, việc thực hiện da kề da rất được khuyến khích nhằm bảo vệ bé trước những tác hại tự việc tách mẹ.
- Tạo điều kiện cho sự phát triển của não: thực hiện da áp da đòi hỏi sự tham gia của nhiều cơ quan cảm giác khác nhau, giúp phát triển các đường dẫn truyền thần kinh cần thiết cho sự trưởng thành của não bộ. Bên cạnh đó, thực hiện tiếp xúc da kề da cũng sẽ góp phần thúc đẩy sự trưởng thành của các hạch hạnh nhân – một bộ phận quan trọng nằm sau trong trung tâm não, có liên quan đến quá trình hình thành cảm xúc, tạo lập trí nhớ và kích hoạt hệ thần kinh giao cảm cho trẻ.
- Kích thích tiêu hóa và giúp bé tăng cân: thực hiện tiếp xúc da kề da sau sinh sẽ làm giảm hàm lượng cortisol và somatostatin ở trẻ, tạo điều kiện cho bé hấp thu và tiêu hóa thức ăn tốt hơn, ít bị rối loạn tiêu hóa hơn. Các chuyên gia cũng đã chỉ ra rằng chỉ sau 1 giờ em bé da kề da, hệ tiêu hóa của bé đã hồi phục về trạng thái cân bằng tối ưu, dây thần kinh phế vị được kích hoạt làm tăng kích thước các vi mao trong lòng ruột trẻ sơ sinh. Kết quả là diện tích bề mặt ruột tăng lên, khả năng hấp thu chất dinh dưỡng cũng được cải thiện.
- Tăng cường hệ miễn dịch: tiếp xúc da kề da trẻ sơ sinh sẽ giúp bé thu nạp các vi khuẩn quen thuộc từ da mẹ khiến những loại vi khuẩn, virus lạ, mới xuất hiện trong môi trường sinh nở sẽ ít có cơ hội xâm nhập. Điều này không gây nguy hiểm vì trẻ sơ sinh đã nhận được kháng thể chống lại đa số các vi khuẩn này gây ra từ khi còn nằm trong bụng mẹ. Ngoài ra, những kháng thể chống lại những vi khuẩn này sẽ tiếp tục sản sinh trong cơ thể mẹ và truyền qua đường sữa mẹ, đây là một trong những bước khởi đầu quan trọng cho hoạt động của hệ miễn dịch non yêu của trẻ.
- Tăng tỷ lệ mẹ cho con bú và thời gian cho con bú: tiếp xúc da kề da cho trẻ sơ sinh sẽ giúp khởi động hành vi tìm vú bản năng của trẻ. Bé sẽ ngậm bắt vú nhiều và chính xác hơn, đồng thời tỷ lệ bé bú mẹ ngay trong giờ đầu sau sinh sẽ tăng gấp đôi nếu bé được tiếp xúc da kề da thay vì bị quấn chặt trong tã.
2.Đối với mẹ:
- Trong một cuộc nghiên cứu tiến hành so sánh giữa nhóm các mẹ được tiếp xúc da kề da trong thời gian chỉ khoảng 15 -20 phút với bé mới sinh và nhóm các mẹ chỉ được thấy con trong chốc lát trước khi bị cách ly. Kết quả nghiên cứu cho thấy, sau khi trở về nhà, các bà mẹ nhóm đầu tiên tự tin và thành thục trong chăm sóc con hơn so với các bà mẹ ở nhóm thứ 2. Ngoài ra, nghiên cứu còn cho thấy thời gian cho con bú tăng gấp đôi chỉ nhờ 15 -20 phút mẹ con được tiếp xúc da kề da sớm.
- Kề da với con kích thích cơ thể mẹ giải phóng oxytocin - được mệnh danh là “hormone tình yêu”. Oxytocin giúp mẹ thư giãn, bớt lo lắng và gắn kết với con nhiều hơn. Mẹ và con da kề da càng sớm, bé bú càng nhiều, oxytocin càng tiết nhiều. Hormone này dẫn tới một loạt biến đổi tích cực cho mẹ:
- Phục hồi sức khỏe nhanh hơn.
- Ổn định huyết áp.
- Giảm đau, giảm tỷ lệ trầm cảm sau sinh.
- Sữa về sớm và nhiều hơn.
- Giảm nguy cơ xuất huyết sau sinh.
- Giúp mẹ nhanh lấy lại vóc dáng thon thả trước khi mang bầu
- Da kề da còn là sợi dây gắn kết tình cảm giữa mẹ và con. Được nghe tiếng con khóc, được bàn tay bé bỏng của con ôm lấy mình là cảm giác thiêng liêng nhất của tình mẫu tử mà bất kỳ người mẹ nào cũng cảm thấy hạnh phúc khi nhớ về.
3. Đối với bố:
- Thực hiện da kề da với bố cũng sẽ mang đến những lợi ích như khi bé được da kề da với mẹ. Bên cạnh đó, khi các ông bố cũng thực hiện phương pháp này sẽ gần gũi hơn với con trẻ hơn và đây là một trong những cách để gắn chặt tình phụ tử thiêng liêng. Hơn nữa sau cái ôm đầu tiên với con của mình, người cha sẽ biết vai trò, trách nhiệm của mình tăng lên khi được thực hiện một thiên chức mới.
