Vì sao có tập tục hơ than cho mẹ và bé sau sinh?
Người xưa thường quan niệm rằng, việc hơ than sau sinh mang lại nhiều lợi ích cho mẹ và bé bao gồm: giúp giữ ấm cơ thể và giúp máu huyết lưu thông được tốt hơn. Nằm than giúp mẹ nhanh phục hồi sau sinh, bé nhanh cứng cáp. Mẹ sau sinh nằm than, hơ lửa, đồng thời kiêng ra gió, kiêng đụng nước, kiêng vận động,… sau này sẽ không bị đau nhức, không sót tiểu sau sinh.
Máu là chất dịch lưu thông khắp mọi bộ phận và cơ quan trong cơ thể, có nhiều chức năng quan trọng như cung cấp oxy, dưỡng chất và điều hòa thân nhiệt. Khi chuyển dạ sinh con, người mẹ thường mất một lượng máu nhất định. Trung bình lượng máu mất đi là khoảng 300ml, nhưng có người thậm chí còn mất đến 500ml máu khi sinh nở. Chính vì lượng máu mất đi quá lớn, mô không được cung cấp chất dinh dưỡng và bị mất nhiệt.
Nằm than sau sinh là một phong tục phổ biến tại các tỉnh thành ở miền bắc và miền trung Việt Nam, nơi có khí hậu lạnh giá vào mùa đông. Mục đích của việc này là giữ ấm cơ thể của người mẹ để bù đắp cho việc mất nhiệt do mất máu khi sinh. Đồng thời, hơi nóng khi hơ than cũng giúp làm giảm mùi tanh của máu và sản dịch.
Bên cạnh đó, người mẹ thời bấy giờ phải ở cữ trong một căn nhà tạm không chắn được khí lạnh từ bên ngoài tràn vào. Thời xưa cũng không có các thiết bị hiện đại như điều hòa hay lò sưởi, do đó gia đình thường đốt bếp hơ than để giúp làm ấm cơ thể cho mẹ và bé không bị nhiễm lạnh.
Những nguy cơ nào khiến mẹ và bé gặp phải khi hơ than?
Lưu ý rằng việc hơ than có thể tiềm ẩn một số nguy cơ và tác hại cho mẹ và bé. Dưới đây là một số tác hại tiềm ẩn khi hơ than sau sinh:
– Ngộ độc khí CO và CO2: Than đốt lên tạo ra khí CO và CO2, có thể gây ngộ độc cho mẹ và bé. Khí này không tốt cho sức khỏe và có thể gây ảnh hưởng xấu đến đường hô hấp, gây viêm phổi cho cả mẹ và bé. Điều này có thể gây ngạt thở hoặc thậm chí gây tử vong cho bé.
– Thay đổi nhiệt độ đột ngột: Nhiệt độ của bếp than có thể thay đổi đột ngột, làm cho cơ thể mệt mỏi và yếu hơn.
– Nguy cơ bỏng: Nhiệt độ từ bếp than không đều, và vị trí đặt bếp than thường nằm gần giường nằm của mẹ. Điều này có thể gây bỏng cho mẹ và bé, đặc biệt là da của bé còn rất nhạy cảm và dễ bị bỏng.
– Nguy cơ cháy nổ: Hơi nóng từ lò than có thể gây cháy hoặc phỏng mẹ và bé, thậm chí là gây hỏa hoạn.
– Vấn đề về vệ sinh: Việc hơ than trong môi trường quá nóng có thể làm cho mẹ và bé đổ mồ hôi nhiều. Tro than và thiếu vệ sinh có thể gây ra các vấn đề về da như rôm sảy, hăm, ngứa ngáy và có thể dẫn đến nhiễm trùng.
Những biện pháp nào giúp giữ ấm cho mẹ và bé thay thế việc hơ than?
Để giữ ấm cho mẹ và bé sau sinh mà không sử dụng phương pháp hơ than, có thể thực hiện các biện pháp sau:
– Mặc quần áo ấm, tùy thuộc vào khí hậu của khu vực. Sử dụng áo ấm, tất chân, găng tay và khăn choàng cổ để giữ ấm.
– Đảm bảo mẹ có chế độ dinh dưỡng đầy đủ và uống đủ nước.
– Sử dụng các thiết bị hiện đại như lò sưởi điện hoặc máy điều hòa để làm ấm phòng.
– Vệ sinh cơ thể bằng cách tắm sạch và lau khô ngay sau đó.
– Bắt đầu vận động sớm sau sinh để cơ thể hoạt động và sinh nhiệt hiệu quả hơn.
Cre: Bệnh viện Từ Dũ
